TRÀ BẮC LÀ GÌ? SỰ THẬT VỀ TÊN GỌI TRÀ BẮC VÀ TRÀ THÁI NGUYÊN
Đối với người Việt Nam, trà bắc là một thức uống quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày. Họ uống trà bắc lúc nhàn rỗi để thư giãn, uống trà sau mỗi bữa ăn để tráng miệng, và đặc biệt, những trưa hè oi bức ngoài đồng, trà lại trở thành một thức uống giải khát ngon lành. Vậy có bao giờ bạn tự hỏi rằng tại sao lại được gọi là trà bắc? Cùng Trà Việt Thiên tìm hiểu nhé!
Trà bắc là gì?
Trà Bắc là cách gọi chung của người miền Nam dành cho loại trà mạn (trà khô). Đối với nhiều người, trà Bắc là từ chỉ chung cho tất cả các loại trà miền Bắc, không kể trà xuất phát từ tỉnh nào, cho dù là Thái Nguyên hay Phú Thọ, Hà Giang, Lâm Đồng... Từ này cũng giúp họ phân biệt trà từ miền bắc với trà của các vùng khác. Và dần dần, nó trở nên phổ biến và chiếm ưu thế. Ngon và nổi tiếng nhất nước ta là trà có nguồn gốc từ Thái Nguyên.
Đối với người không sành trà, họ không biết trà bắc là gì và thường đồng nhất trà Thái Nguyên và trà bắc, hai loại này chẳng có gì khác nhau cả. Mặc dù trà bắc, trà Thái Nguyên giống nhau về ngoại hình nhưng xét về chất lượng, hình thái, cánh trà, thương hiệu thì trà Thái Nguyên là tuyệt vời nhất.
Thái Nguyên có rất nhiều vùng trà với sản lượng và năng xuất cao như Tân Cương, Phú Lương, Đại Từ, Đồng Hỷ,…Tuy nhiên, vùng Tân Cương được thiên nhiên ưu ái về đất đai và khí hậu, cùng bàn tay chăm sóc và chế biến đầy kinh nghiệm của người dân Tân Cương, cho nên, cây trà nơi đây sinh trưởng, phát triển nhanh chóng. Đặc biệt, cây trà Tân Cương mang trong mình hương vị se lạnh của đất trời Thái Nguyên làm mê hoặc lòng người.
Tại sao người miền Nam lại gọi những loại trà này là trà Bắc?
Trong giai đoạn 1954 - 1975, cuộc chiến tranh miền Nam diễn ra khốc liệt, rất nhiều chiến sĩ, đồng bào từ phía Bắc vào chi viện cho chiến trường miền Nam. Sau khi thống nhất, đại đa số họ ở lại và sinh sống tại miền Nam, theo thói quen sinh hoạt, họ sử dụng trà Bắc xanh rất nhiều. Người miền nam dần dần tiếp xúc và sử dụng trà Bắc nhiều hơn. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người vẫn không biết rõ về nguồn gốc của các loại trà Bắc. Vậy nên trà Bắc là cách gọi chung của người miền Nam, dành cho loại trà mạn (trà khô).
Trước đây người miền Nam thường sử dụng trà đá, trà hương như: Trà hương lài, trà olong, trà sâm dứa,... chứ ít dùng trà Bắc. Vì vậy họ thường không biết trà Bắc là gì. Phần lớn, người miền Nam sử dụng cà phê thay cho trà, chính vì không tiếp xúc nhiều với trà nên có nhiều người thậm chí không phân biệt được sự khác nhau giữa trà hương tự nhiên và trà hương hóa chất. Trà ướp hương thường có hương thơm rất đậm, ít đắng, ít chát. Cánh to nhưng nhiều vụn, vị cũng không đắng như trà bắc.
Trà Bắc gồm những loại nào ngon?
Nếu nói về trà thì miền Bắc có vô số loại trà, có thể kể đến những loại trà nổi tiếng như trà Thái Nguyên, trà shan tuyết cổ thụ, trà đâm xứ Nghệ, trà bạng xứ Thanh, trà mạn hảo hay các loại trà hoa như trà sen tây hồ, trà hoa lài, trà hoa sói, trà hoa ngâu...
Dưới đây, Trà Việt Thiên xin giới thiệu cho bạn một vài loại trà nổi tiếng nhất nhé!
Trà Bắc Thái Nguyên
Trà Bắc Thái Nguyên gồm nhiều loại khác nhau như: Trà Thái Nguyên, Phú Thọ, Lâm Đồng,..v..v...Trong đó loại trà ngon nhất là được trồng ở tỉnh Thái Nguyên. Thái Nguyên có nhiều vùng trà với sản lượng và năng suất cao như: Đại Từ, Tân Cương, Đồng Hỷ, Phú Lương..vv trong đó vùng trà Tân Cương lại được đánh giá là ngon nhất.
Được ưu ái bởi thiên nhiên, cùng với bàn tay chăm sóc và chế biến của con người, cây trà ở vùng Tân Cương sinh trưởng và phát triển rất tốt bởi vậy trà ở vùng này thơm ngon hơn hẳn trà của những nơi khác. Trà Bắc Tân Cương Thái Nguyên có màu xanh đen, xoăn chặt, cánh chè gọn nhỏ. Khi pha nước chè rất trong, xanh, màu vàng nhạt. Nước chè có vị chát ngọt, mùi thơm dễ chịu hài hòa, có hậu ngọt tốt.
Chính vì điều đó, giờ đây trà bắc Tân Cương – Thái Nguyên đang là một trong những thương hiệu trà nổi tiếng nhất của Việt Nam không chỉ người miền Bắc ưa chuộng mà cả người miền Nam cũng sử dụng ngày càng nhiều hơn. Được bạn bè trong và ngoài nước đón nhận và yêu thích.
Trà shan tuyết
Trà shan tuyết là đặc sản nổi tiếng của vùng núi cao Tây Bắc Việt Nam. Cái tên shan tuyết ( nghĩa là “tuyết trên núi”) bắt nguồn từ những lông mao trắng muốt như tuyết ở trên búp trà. Nước ta chỉ mới phát hiện được một số vùng cao tại Yên Bái, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La…và một số nơi khác phân bố rải rác loại trà này. Đây là loại trà trăm năm tuổi mọc hoang, chỉ sống trên núi cao thuộc phạm vi các dãy Hoàng Liên Sơn hay Tây Côn Lĩnh.
Shan Tuyết nức danh là cực phẩm trong các dòng trà, không chỉ vì số lượng hiếm mà còn bởi hương vị đặc biệt, dược tính cao và hoàn toàn tinh khiết. Trà hoàn toàn được trồng tự nhiên, không nhờ vào sự chăm sóc quá nhiều của con người.
Trà đâm xứ Nghệ
Ngày nay, chè đâm được nhiều người biết đến, trở thành món đồ uống phổ biến không chỉ ở Quỳ Hợp, mà còn xuất hiện trong nhiều quán ăn, nhà hàng ở thành phố Vinh. Đây cũng là đồ uống đặc sản dùng để đãi khách.
Để có được bát nước chè đâm phải mất nhiều thời gian và công đoạn hơn so với pha chè xanh bình thường. Chè xanh chọn lá bánh tẻ, hái về đem rửa sạch, cho vào cối ống tre già giã nhuyễn. Nếu chọn lá già quá, nước chè sẽ bầm đen trông không ngon. Hoặc chè non quá, nước sẽ đắng chát. Thứ nước chè xanh sóng sánh, thơm dậy mùi, khi uống ban đầu hơi đắng chát, nhưng đọng lại sau cùng là vị ngọt nơi đầu lưỡi. Dư vị đặc trưng của thứ nước đặc sản làm nên nỗi nhớ cho bất kỳ ai từng được một lần thưởng thức.
Trà bạng xứ Thanh
Trà bạng là biểu trưng cho cả xứ chè xanh Thanh Hóa. Đây là thức trà gắn liền với đồng bào người Mường, Thái. Nơi từng một thời vang danh với những vùng chè cổ được ghi vào dư địa chí. Là một trong những đặc sản tiến Vua nổi tiếng khi xưa. Thế nhưng, ngày nay những dấu vết của những đồi chè còn lại không nhiều, phổ biến nhất chỉ còn lại những đồi chè phía bắc tỉnh.
Khác với những loại chè khác, chè Bạng có cách chế biến vô cùng độc đáo: nguyên liệu được chọn từ lá chè bánh tẻ, phơi khô rồi giã nát và đun lên uống. Do đó, chất trà đậm và giữ được hương vị chè tươi, thế nhưng chỉ cần bận nhấm nháp thêm chút bánh Lam bản địa, vị đắng chát sẽ được dung hòa.
Trà mạn hảo
Phải nói rằng loại trà thất truyền khiến cho hậu thế ngẩn ngơ nhất là trà Mạn Hảo. Loại trà đã từng một thời được mệnh danh là quốc hồn của Việt Nam. Từng một thời được xem là một trong những thú vui của đấng nam nhi Việt vào thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Đã từng phổ biến, đi vào những câu ca dao truyền miệng của người đời:
“Làm trai biết đánh tổ tôm
Uống trà Mạn Hảo ngâm nôm Thúy Kiều.”
Thế nhưng, sau những biến cố, thăng trầm, sau thời kỳ nước nhà loạn lạc, sau khi mất vùng Mạn Hảo do hiệp ước Pháp – Thanh, năm 1885 trà Mạn đã đi vào dĩ vãng, trở thành sự tiếc nuối, là nỗi niềm đau đáu của những người con hậu thế.
Ngày nay, nhiều nhà máy xí nghiệp đã đầu tư không ít tiền của để phục chế trà Mạn Hảo xưa. Thế nhưng số lượng không nhiều và chỉ tập trung ở phía Bắc. Hi vọng rằng, với những sự nỗ lực không ngừng nghỉ, trà Mạn xưa sẽ được phục chế. Để hậu thế được nếm vị ngọt lưu giữ vấn vương nơi cổ họng, thưởng thức sắc nước hổ phách huyền ảo mê hoặc lòng người. Để được kết nối với thế hệ xưa, một thời trà Mạn vàng son của ông cha ta ngày trước.
Trà sen Tây Hồ
Trà ướp sen Tây Hồ còn có các tên gọi là trà sen Hà Nội, chè ướp sen Hồ Tây là sản phẩm trà độc đáo bậc nhất của người Thăng Long - Hà Nội. Không ai biết trà ướp sen Tây Hồ, tinh hoa ẩm thực của người Tràng An có từ bao giờ. Ban đầu, Trà ướp sen là thức quà độc dành riêng cho giới vua quan, các gia đình danh gia vọng tộc của đất kinh kỳ.
Ngày nay, thưởng thức trà ướp sen Tây Hồ, trà ướp bông sen đang là phong cách văn hóa quý phái của cán bộ, công chức và những người thành đạt Hà Nội, trở thành thức quà vô cùng ý nghĩa, đặc sắc.
Đó là những kiến thức về trà bắc mà Trà Việt Thiên muốn chia sẻ với bạn. Nếu bạn muốn thử trà bắc mà chưa biết mua ở đâu, hãy tham khảo các sản phẩm của Trà Việt Thiên nhé! Mong rằng những chia sẻ của chúng tôi đã giúp bạn giải đáp hết những thắc mắc về loại trà nổi tiếng này.
