THÚC ĐẨY NỀN NÔNG NGHIỆP MINH BẠCH VÀ TRÁCH NHIỆM
Nông sản Việt luôn được đánh giá cao bởi thị trường quốc tế. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khác quan và chủ quan nên vẫn còn rất tồn tại nhiều khó khăn và rào cản. Hãy cùng Nông sản Việt Thiên tìm hiểu về cách nhà nước ta thúc đẩy nền nông nghiệp nhé!
Nền nông nghiệp trách nhiệm là một cuộc cách mạng
Ông Lê Minh Hoan, Bộ Bộ trưởng Bộ NN&PTNT từng phát biểu rằng: “Nhìn thẳng vào sự thật, Việt Nam còn có "nền nông nghiệp mù mờ".
Trước đây, từng có ý kiến nhận định về sự "dễ dãi" trong sản xuất, ăn uống, buôn bán, tiêu dùng tại Việt Nam. Đây không phải là trách nhiệm của riêng ai. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cũng không vô can trong chuyện này".
Lý giải về câu nói này, ông cho rằng mỗi bản thân người nông dân đều vướng phải "vòng lặp": đó là khi nông sản rớt giá thì có tâm lý bỏ bê, thiếu chăm sóc, dẫn tới chất lượng giảm sút; còn khi thị trường có nhu cầu cao, giá tốt thì bà con lại tìm nhiều cách khác nhau, thậm chí sử dụng chất kích thích tăng trưởng, để tăng sản lượng lên. Điều này luẩn quẩn bao năm nay, cũng là do "mù mờ" về thông tin, về cách làm, do không liên kết, hợp tác.
Quy luật cung - cầu, người nông dân tiếp xúc với thương lái đầu tiên, rồi thương lái mới thu mua, cung cấp đến doanh nghiệp. Nhiều thương lái ít quan tâm, lưu ý đến tiêu chuẩn chất lượng, thường chỉ ưu tiên hàng giá rẻ, hay biểu hiện chất lượng qua hình thức bề ngoài bắt mắt. Điểm nghẽn chính là manh mún nhỏ lẻ, tự phát bởi nông dân tư duy mùa vụ, doanh nghiệp tư duy thương vụ. Trách nhiệm của người sản xuất cũng chỉ một phần, còn nhiều khâu khác nữa. Chúng ta phải hiểu được, phải nhìn nhận đúng bản chất của nền nông nghiệp, để cùng nhau gây dựng lại.
Thúc đẩy nền nông nghiệp trách nhiệm như thế nào?
Có một cuốn sách của chuyên gia về hữu cơ người Nhật Cuộc cách mạng rau sạch. Đối với họ, rau sạch là cuộc cách mạng, từ người tiêu dùng tới nông dân, đọc xong rồi thấy không phải quá khó, mà vấn đề ở chỗ là chúng ta tạo được thị trường minh bạch.
Giá cả, thu nhập là quan trọng, nhưng hơn hết vẫn là cam kết về chất lượng, về độ an toàn, bởi người nông dân không muốn bỏ công sức ra mà sản phẩm tốt lại bị trà trộn với hàng kém chất lượng. Hiện chúng ta còn nhiều khâu trung gian, dễ bị trà trộn.
Sắp tới, ngành nông nghiệp cùng hệ thống bán lẻ tìm cách tạo ra thị trường, không gian thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm đạt chất lượng, một cách có tổ chức, vì thị trường 100 triệu người dân Việt, vì sức khỏe các thế hệ người Việt hiện nay và tương lai.
Bản thân hệ thống phân phối chủ động chịu trách nhiệm trong việc kiểm soát quy chuẩn nhập vào trước khi lên kệ hàng thì rủi ro sẽ giảm đi. Đúng là lâu nay chúng ta chỉ khuyến khích làm VietGAP, mà chưa bắt buộc tất cả các siêu thị phải bán hàng VietGAP.
Khi có vấn đề, bộ phải coi lại hệ thống tổ chức bộ máy, phân cấp thẩm quyền xem đã hợp lý chưa, cái gì tạo ra kẽ hở. Cần xem lại tổ chức thể chế là các nghị định, thông tư hướng dẫn đã đủ bao trùm chưa, hay còn kẽ hở để người ta lợi dụng? Đây là câu chuyện chúng ta phải giải quyết dần dần vì quá nhiều chủ thể tham gia, thành ra không phải ngay tức khắc mà chúng ta ra một lệnh, như tất cả chỉ bán Vietgap. Nhưng không thể để mặc định câu chuyện tồn tại như vậy.
Hiện thực hóa nền nông nghiệp minh bạch
Các bộ, ngành liên quan đang phối hợp trình Bộ Chính trị xem xét đề án vệ sinh an toàn thực phẩm. Bộ NN&PTNT tham gia đề xuất các nội dung về bảo đảm chất lượng, an toàn nông sản.
Sắp tới, Bộ NN&PTNT bắt đầu hiện thực hóa chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, trong đó vấn đề nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm được đưa lên. Đây là cơ hội đánh thức tâm thức để hành động. Mỗi người đều có một tâm thức và đây là vấn đề vì thị trường nội của 100 triệu người dân Việt. Nhiều chuyên gia ở nước ngoài mong muốn sự thay đổi tích cực tại thị trường nội địa để từ thị trường tiêu dùng thế giới có niềm tin người Việt Nam có trách nhiệm với chính mình thì lúc đó người Việt Nam mới có trách nhiệm với người tiêu dùng thế giới.
Giải pháp nhà nước đề ra đó chính là liên kết, hợp tác, thị trường. Nông dân sẽ cạnh tranh, về lý thuyết có lợi nhưng nhiều khi là cạnh tranh kéo nhau cùng xuống đáy. Thành ra, phải hợp tác những người sản xuất lại, liên kết giữa người sản xuất lại tạo thành những tổ chức lớn hơn, hợp tác xã quy mô, làm ăn bài bản. Khi quy mô lớn hơn, sự trả giá nếu làm bậy cũng lớn hơn, nên họ sẽ tiến dần tới quy củ, chất lượng. Nông nghiệp cũng vậy, với sự dẫn dắt của doanh nghiệp minh bạch, Nhà nước sẽ đứng ở phía sau để kiểm tra, giám sát có làm đúng, đáp ứng được chuẩn mực của nông sản không.
Mong rằng với những cố gắng từ Bộ NN&PTNT, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ được đảm bảo chất lượng, hạn chế tình trạng trả hàng đang diễn ra như hiện tại. Cùng Nông sản Việt Thiên giúp nông sản Việt vươn xa và khẳng định đúng vị trí trên trường quốc tế.
